سازوکار انتشار بیماری هلندی در اقتصاد ایران، رویکرد تعادل عمومی تصادفی پویا

در این مقاله یک الگوی تعادل عمومی تصادفی پویا تحت رویکرد نوکینزی برای تحلیل سازوکار انتشار بیماری هلندی ایجادشده با تکانه‌های نفتی در اقتصاد ایران ارائه می‌شود. این الگو دربردارنده خانوارها، تولیدکنندگان کالاهای نهایی و واسطه‌ای، دولت به‌‌عنوان سیاست‌گذار مالی و بانک مرکزی به‌عنوان سیاست‌گذار پولی است و در آن جهت بررسی بروز بیماری هلندی، اقتصاد به دو بخش قابل‌تجارت و غیرقابل‌تجارت تفکیک شده است. پارامترهای الگوی موردنظر به روش بیزین تخمین‌زده شده و مقایسه نتایج شبیه‌سازی‌شده و واقعیت‌های مشاهده‌شده متغیرهای کلان اقتصاد ایران طی ۱۳۶۷:۱ تا ۱۳۸۹:۴ بیانگر برازش به‌نسبت مناسب مدل است. توابع واکنش آنی، سازوکار انتشار بیماری هلندی را نشان می‌دهند. یک تکانه مثبت نفتی در کوتاه‌مدت از مسیر نرخ ارز، قیمت نسبی کالاهای غیرقابل‌تجارت به قابل‌تجارت را افزایش داده و درنتیجه موجب انبساط بخش غیرقابل‌تجارت نسبت به بخش قابل‌تجارت می‌گردد. همچنین، با توجه به اینکه بخش قابل‌توجهی از اثرات مثبت تکانه نفتی بر تولید بخش غیرقابل‌مبادله به‌دلیل کاهش تولید بخش قابل‌مبادله خنثی می‌شود، درمجموع یک تکانه مثبت نفتی، اثر قوی دورانی بر تولید غیرنفتی بر جای نمی‌گذارد.